Cyril Phan hay được biết đến với nghệ danh Cyril Kongo – nghệ sĩ graffiti mang 2 dòng máu Pháp - Việt không chỉ nổi tiếng thế giới bởi khả năng đưa môn nghệ thuật đường phố vào thời trang cao cấp mà còn được ghi nhận bởi những đóng góp không ngừng của ông cho cộng đồng thông qua nghệ thuật.
Mới đây, ông đã chia sẻ trên mạng xã hội tác phẩm mới nhất vừa thưc hiện tại bệnh viện Lariboisière (Paris, Pháp) nhằm tri ân bác sĩ và nhân viên y tế ở tuyến đầu trong cuộc chiến chống Covid-19.
Cyril Kongo và các cộng sự đã chọn bệnh viện Lariboisière làm nơi thực hiện tác phẩm có ý nghĩa đặc biệt này bởi đây được xem là một trong những bệnh viện tại Paris bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong đại dịch Covid-19. Tính đến đầu tháng 4, đã có gần 170 y bác sĩ và nhân viên y tế tại bệnh viện bị chẩn đoán nhiễm Covid-19 trong bối cảnh phải căng mình trong cuộc chiến chống lại dịch bệnh này khi số người nhiễm tại Paris không ngừng gia tăng.
Cyril và công trình dành tặng bệnh viện Lariboisière. Giá trị các tác phẩm của ông ở thời điểm này được định giá khoảng 15.000 euro/m2.
Toạ lạc ở trung tâm quận 10, phía Nam thủ đô Paris, nơi sinh sống của phần lớn dân cư thuộc tầng lớp lao động và người nhập cư, bệnh viện Lariboisière được biết đến là một trong những bệnh viện công lớn nhất Paris và thường xuyên hoạt động hết công suất để phục vụ những cư dân trong khu vực thường xuyên gặp vấn đề về sức khoẻ vì chịu ảnh hưởng từ các công việc lao động phổ thông.
Bởi vậy, công trình mà Cyril dành tặng bệnh viện này càng có ý nghĩa khi ông đã mang nghệ thuật graffiti, môn nghệ thuật gần gũi nhất với những bệnh nhân thường được điều trị tại đây như một món quà thay lời cảm ơn tới những người hùng trong cuộc chiến chống Covid-19.
Chia sẻ về dự án trên trang cá nhân, Cyril xúc động cho biết: "Tôi rất hạnh phúc vì có thể thực hiện tác phẩm này tại bệnh viện Lariboisière để dành tặng tất cả những ai đang chiến đấu ở tuyến đầu, được làm một điều gì đó để khích lệ họ trong giai đoạn này là một việc vô cùng có ý nghĩa với tôi. Tôi hi vọng những màu sắc trong tác phẩm này có thể truyền tải trọn vẹn niềm vui và tình yêu đến các y bác sĩ và nhân viên y tế - những người hùng đang gồng mình chiến đấu để bảo vệ cộng đồng. Cám ơn vì sự tận tuỵ của các bạn".
Đây không phải lần đầu tiên Cyril thể hiện niềm cảm kích và sự biết ơn đối với các y, bác sĩ trong cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu này. Cách đó không lâu, ông cũng đã tổ chức buổi bán đấu giá trực tuyến tác phẩm mà ông đã kịp hoàn thành trong đợt cách ly xã hội mang tên "L’essentiel" (Điều cốt lõi). Toàn bộ số tiền thu được sẽ dành tặng Quỹ các bệnh viện Pháp để ủng hộ ngành y tế nước này giữa thời điểm bệnh dịch vẫn đang hoành hành tại châu Âu.
Cyril Kongo – nghệ sĩ của những gam màu lạc quan
Là một trong những gương mặt tiêu biểu nhất của thế giới graffiti, Cyril Kongo đã đưa môn nghệ thuật này vượt xa khỏi khuôn khổ của nó khi sử dụng chiếc bình sơn màu của mình trên mọi bề mặt dù là tường, vải, cửa sổ, thân cây, túi xách, khăn quàng cổ, vỏ chai rượu, đồng hồ, xe hơi hay thậm chí là máy bay.
Dấu ấn của Cyril Kongo trên một chiếc khăn lụa Hermès.
Liên tục được mời cộng tác với các "gã khổng lồ" trong ngành thời trang xa xỉ như Chanel, Hermès, Richard Mille, Daum... tên tuổi của Cyril Kongo giờ đây không còn chỉ giới hạn trong giới graffiti nữa mà đã sánh ngang với các nghệ nhân, nghệ sĩ gạo cội trong nhiều lĩnh vực chế tác, thiết kế thời trang cao cấp.
Cơ hội được làm việc với các chuyên gia hàng đầu cùng việc được thoả sức sáng tạo trên mọi đồ vật, chất liệu đã mở ra cho người nghệ sĩ sinh năm 1969 này cơ hội được khám phá những kĩ thuật đỉnh cao của các nhãn hiệu hàng đầu thế giới như kĩ nghệ dệt khăn của Hermès hay chế tác đồng hồ của Richard Mille... để tiến gần hơn đến sự hoàn mỹ trong nghệ thuật mà ông hằng theo đuổi.
Có cảm giác, Cyril chạm vào thứ gì là thứ đó trở thành tác phẩm nghệ thuật. Điều tuyệt vời hơn cả là trong không gian nghệ thuật của người nghệ sĩ sinh giữa những năm tháng chiến tranh bom đạn ác liệt nhất của Sài Gòn lại chứa đựng đầy niềm vui và sự lạc quan, tinh thần mà ông luôn cố gắng truyền tải đến tất cả người hâm mộ trong suốt sự nghiệp và thông qua mỗi tác phẩm của mình.
Tác phẩm hợp tác cùng Richard Mille mang tên RM 68-01 Tourbillon với số lượng giới hạn 30 chiếc trên thế giới.
Cyril Kongo đã có dịp hợp tác cùng Hiệp hội Phục chế máy bay Caudron Simoun trong một dự án phi lợi nhuận để khôi phục chiếc máy bay quân sự Nord 1000 mà quân đội Đức đã sử dụng trọng Thế chiến II. Đây cũng là chiếc máy bay "song sinh" được sản xuất cùng với chiếc máy bay của Saint- Exupéry, một phi công và nhà văn huyền thoại người Pháp nổi tiếng toàn cầu với tác phẩm kinh điển "Hoàng tử bé".
Trước yêu cầu thay đổi lớp vỏ màu xanh bộ đội có phần lạnh lùng, Cyril đã không ngần ngại khoác lên chiếc máy bay một chiếc áo mới đầy sức sống bằng chất liệu đậm chất thơ được dệt nên bởi tựa đề các cuốn sách mà Saint-Exupéry đã viết trong sự nghiệp của mình.
Cyril đã khoác lên diện mạo "không tưởng" cho chiếc máy bay quân sự Nord 1000 từng sử dụng trong Thế chiến II.
Chiếc máy bay chiến đấu từ năm 1935 thông qua lăng kính và cách tiếp cận đầy cảm hứng của Cyril đã có màn lột xác ngoạn mục khi được phủ kín bởi những màu sắc rực rỡ chở đầy những thông điệp nhân văn về chiến tranh. Trưng bày trong một Triển lãm về nghệ thuật đương đại, tác phẩm được chính tác giả nhìn nhận như cây cầu nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai mà ở đó người ta có thể cảm nhận rõ tinh thần lạc quan và niềm tin hướng về tương lai thay vì mãi ngủ vùi trong quá khứ.
Là một người sinh ra và lớn lên từ những năm tháng chiến tranh, hơn ai hết Cyril hiểu sức mạnh tinh thần và sự tích cực có ý nghĩa quan trọng như thế nào đối với sự phát triển của mỗi cá nhân. Chính tinh thần tích cực tạo ra từ nghịch cảnh đã mang đến sự khác biệt trong phong cách nghệ thuật của Cyril Kongo để ông lan toả tinh thần đó bằng tài năng kể chuyện xuất chúng thông qua màu sắc và ngôn ngữ tượng hình trong các tác phẩm của mình.
Cyril Kongo tên thật là Cyril Phan, sinh năm 1969 tại Sài Gòn trong một gia đình có bố là người Việt và mẹ là người Pháp. Sau năm 1975, ông cùng mẹ sinh sống tại Congo 2 năm trước khi quay trở lại Pháp. Năm 18 tuổi, sau khi bỏ học giữa chừng, Cyril bắt đầu sự nghiệp graffiti như một nghệ sĩ tự do và nhanh chóng vươn tới đỉnh cao trong thế giới nghệ thuật đường phố chỉ trong vòng 1 thập kỷ ngắn ngủi. Sự thuần thục những quy tắc hội họa và không ngừng khám phá giới hạn của bản thân đã giúp Cyril nổi lên như một đại diện tiêu biểu, một huyền thoại sống của thế giới nghệ thuật graffiti đương đại.
Được truyền cảm hứng từ bộ môn vẽ tranh trên tường Frescos, Cyril đã nâng tầm graffiti trở thành một loại hình nghệ thuật riêng biệt có sức ảnh hưởng rộng khắp đến nhiều đối tượng. Tác phẩm của ông xuất hiện rộng khắp từ những bức tường ở các khu lao động tại Paris cho đến những triển lãm nghệ thuật hàng đầu hay lĩnh vực thời trang cao cấp chỉ dành cho giới thượng lưu.
Mang trong mình dòng máu Việt Nam, Cyril có tình cảm gắn bó đặc biệt với nơi chôn rau cắt rốn. Vào năm 2017, ông đã đưa vợ con về thăm quê hương sau hơn 40 năm xa cách. Ông đã thăm lại những góc phố Sài Gòn xưa cũ nơi gắn bó với những năm tháng tuổi thơ tuy ngắn ngủi nhưng êm đềm. Sau bao năm bôn ba, ông vẫn không thôi tự hào về những giá trị truyền thống khi đích thân lựa chọn chiếc áo dài Huế - quốc hồn quốc tuý của Việt Nam để mang theo khi quay lại Pháp.
V.D